Gaśnice należą do grupy podręcznego sprzętu gaśniczego. Gaśnica jest urządzeniem (nie mylić
z „urządzeniem przeciwpożarowym”) służącym do gaszenia pożaru w zarodku. Prostota obsługi oraz mobilność powodują, że przeciętna osoba będzie potrafiła obsłużyć gaśnicę. Ponadto etykieta znajdująca się na gaśnicy zawiera między innymi sposób jej użycia.
Na rynku występuje wiele rodzajów gaśnic, które są przystosowane do gaszenia różnych rodzajów (grup) pożarów. Dobór odpowiedniej gaśnicy powinien bazować na charakterystyce pożarowej budynku, a tym samym rodzaju pożaru jaki może w nim wystąpić. Wyróżniamy następujące grupy pożarów:
- A – pożary materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli (np. drewno, papier, tworzywa sztuczne);
- B – pożary cieczy i materiałów stałych topiących się (np. benzyna, smoła);
- C– pożary gazów (np. metan, acetylen;
- D – pożary metali (np. magnez, sód, lit);
- F – pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych (np. oleje roślinne).
Które obiekty powinny został wyposażone w podręczny sprzęt gaśniczy w postaci gaśnic?
Zbiór obiektów lub ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, które bezwzględnie należy wyposażyć w gaśnice został zawarty w § 32 ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Należą do nich obiekty lub ich części stanowiące odrębne strefy pożarowe:
- zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami,
a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się – np. centra handlowe, szkoły posiadające sale dla ponad 50 osób, teatry, kina, sale konferencyjne; - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych;
- użyteczności publicznej – np. biura, restauracje, małe sklepy, apteki;
- zamieszkania zbiorowego, np. hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe;
- produkcyjno-magazynowe, np. hale magazynowe, warsztaty, garaże;
- inne zawierające pomieszczenia zagrożone wybuchem.
Powyższy wykaz nie zawiera budynków mieszkalnych, zarówno jednorodzinnych jak
i wielorodzinnych. Przepisy nie nakładają obowiązku wyposażenia domów jednorodzinnych, czy lokali mieszkalnych w gaśnice. Nie mniej jednak właściciel lub użytkownik powinien zastanowić się nad zakupem gaśnicy. Świadomość możliwości stłumienia pożaru w zarodku, a tym samym ocalenie nieruchomości, powinna skutkować zakupem odpowiedniej gaśnicy.
Jaka ilość gaśnic będzie odpowiednia?
Na wstępnie należy nadmienić, że nie tylko ilość ale również rodzaj gaśnicy ma znaczenie. Nie zawsze ta sama gaśnica okaże się skuteczna przy gaszeniu palącego się oleju oraz urządzenia elektrycznego pod napięciem.
Co do zasady należy zapewnić co najmniej 2 kg (lub 3 dm3) środka gaśniczego zawartego
w gaśnicach na każde 100 m2 strefy pożarowej budynków wymienionych wyżej. Wyjątkiem są obiektu produkcyjno-magazynowe, w których wartość gęstości obciążenia nie przekracza 500 MJ/m2. W takim przypadku należy zapewnić co najmniej 2 kg (lub 3 dm3) środka gaśniczego zawartego w gaśnicach na każde 300 m2 strefy pożarowej.
Na co należy zwrócić uwagę przy projektowaniu rozmieszczenia gaśnic?
Ustalenie minimalnej ilości gaśnic może okazać się niewystarczające. Odpowiednie rozmieszczenie może skutkować koniecznością dostarczenie dodatkowych gaśnic. Dzieje się tak dlatego, że przy rozmieszczaniu gaśnic należy spełnić dodatkowe warunki:
- odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m;
- do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m.
Ponadto gaśnice w obiektach muszą być rozmieszczone:
1) w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności:
- przy wejściach do budynków,
- na klatkach schodowych,
- na korytarzach,
- przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz,
2) w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki),
3) w obiektach wielokondygnacyjnych – w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki.